Chi tiết - Sở Nông nghiệp và PT nông thôn

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang triển khai sản xuất vụ Hè Thu 2025, theo dự báo của trung tâm khí tượng thuỷ văn Trung ương, vụ Hè Thu 2025 nắng nóng xuất hiện muộn hơn mọi năm, cường độ nắng nóng tăng dần từ nay đến hết tháng 6/2025 và có thể kéo dài đến tháng 9/2025. Lượng mưa ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn trung bình nhiều năm. Dự báo trong vụ Hè Thu 2025 thời tiết diễn biến phức tạp khó lường có thể ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của các loại cây trồng đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng sâu bệnh phát sinh và gây hại. Trong đó, một số đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại trên cây lúa giai đoạn đầu vụ như chuột, OBV, rầy lưng trắng, bệnh lùn sọc đen.

Trước hết, bà con cần làm đất sớm, cày bừa kỹ để hạn chế cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, vệ sinh cỏ bờ, xử lý vôi và gieo sạ với mật độ vừa phải, không gieo dày, sử dụng các loại thuốc trừ cỏ đúng kỹ thuật. Cần ưu tiên sử dụng các loại phân bón hữu cơ vào sản xuất, bón phân cân đối, tập trung bón lót nặng và thúc sớm, điều tiết nước tưới tiết kiệm, khoa học ... nhằm giúp cây lúa sinh trưởng phát triển khỏe, cho năng suất và chất lượng cao. Bên cạnh đó:

1. Đối với chuột:

Gây hại từ đầu đến cuối vụ trong đó hại nặng 2 cao điểm: hại mầm hạt giống mới gieo và cắn phá cây giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng.

Để hạn chế chuột hại trên đồng ruộng, việc diệt chuột phải được tiến hành đồng loạt, liên vùng, liên thôn; kết hợp diệt chuột ngoài đồng, ven làng với diệt chuột trong khu dân cư, trong các hộ gia đình; diệt chuột cần thường xuyên, liên tục trong suốt cả vụ bằng nhiều biện pháp như:

+ Đào bắt thủ công: Tổ chức lực lượng đào hang, đổ nước, hun khói, xông hơi...

+ Đặt bẫy (gồm bẫy lồng, bẫy bán nguyệt, bẫy keo dính...): nên đặt bẫy trên đường đi lại và trước cửa hang của chuột. Nếu dùng bẫy mồi có thể đặt mồi vài ba ngày cho chúng ăn quen rồi mới lắp bẫy;  Sau khi bắt được chuột, bẫy cơ học cần được xử lý bằng nước sôi hoặc ngâm nước, phơi khô mới dùng lại vì chuột rất nhạy cảm với mùi đồng loại;

+ Sử dụng thuốc trừ chuột trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam. Chỉ sử dụng bả, thuốc hóa học ở những nơi xa khu dân cư, nơi đang bị chuột phá hại nặng, cần đặt bả mồi không có thuốc liên tiếp 3 - 5 ngày để đánh lừa, làm chuột mất cảnh giác, sau đó thì dùng bả mồi có trộn thuốc, ưu tiên sử dụng các loại thuốc sinh học, các thuốc có hoạt chất thế hệ mới như Diphacinone (Gimlet, Linh miêu, Kaletox…), Brodifacoum (Vifarat), …

Lưu ý: Tuyệt đối không sử dụng xung điện để bắt chuột.

2. Đối với ốc bươu vàng:

OBV tập trung gây hại đầu vụ, hại mầm lúa và cây lúa non. Để diệt trừ ốc bà con có thể áp dụng các biện pháp sau:

Tổ chức bắt ốc bằng tay trước khi xuống vụ. Khi gieo sạ nên vét rãnh chia băng để ốc tập trung ở rãnh để thu gom, đồng thời dễ đi lại bón phân, chăm sóc,… Sau khi gieo sạ, theo dõi đồng ruộng để xử lý ốc bằng các biện pháp thủ công, nếu mật độ cao có thể dùng các loại thuốc trừ ốc sinh học như thuốc có hoạt chất Saponin + rotenone (Sitto-nin 15BR) hoặc có thể sử dụng các loại thuốc khác có hoạt chất Niclosamide (Anpuma 700WP, Molluska 700WP, Pisana 700WP,...), Metaldehyde (Honeycin 6GR, Tox bait 120AB,...) để diệt trừ ốc.

Nên phun thuốc vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối khi ốc hoạt động mạnh nhất để tăng hiệu quả của thuốc. Thuốc diệt OBV độc đối với động vật thủy sinh nên cần lưu ý khi sử dụng gần khu vực nuôi trồng thủy sản. Nên ưu tiên lựa chọn các loại thuốc ít độc với môi trường, vật nuôi, tôm cá.

3. Rầy lưng trắng và bệnh lùn sọc đen:

Vụ Hè Thu 2025 dự báo có nắng nóng là điều kiện thuận lợi cho rầy lưng trắng và bệnh LSĐ phát sinh. Virus bệnh Lùn sọc đen hại lúa tồn tại trong cơ thể của rầy lưng trắng sống qua đông hoặc di chuyển rất xa theo gió và bão để gây bệnh cho lúa và một số loài cây khác ở các vùng khác hoặc vụ tiếp theo. Cần thực hiện các biện pháp phòng trừ như sau:

+ Thực hiện tốt việc vệ sinh đồng ruộng: Bón vôi, cày vùi gốc rạ để diệt lúa chét, dọn sạch cỏ bờ ruộng, mương dẫn nước, thu dọn tàn dư thực vật, nhằm hạn chế nơi trú ẩn và cắt nguồn thức ăn của rầy;

+ Xử lý giống trước khi gieo bằng thuốc Cruiser plus,... để hạn chế rầy truyền bệnh lùn sọc đen trong giai đoạn đầu của cây lúa.

+ Thăm đồng thường xuyên để phát hiện rầy và bệnh lùn sọc đen sớm (chú ý giai đoạn cây lúa từ gieo đến 30 ngày là thời kỳ mẫn cảm của cây lúa với bệnh lùn sọc đen). Khi phát hiện triệu chứng đặc trưng cây lúa bị bệnh thấp lùn, lá xanh đậm hơn bình thường, lá lúa bị bệnh có thể xoăn ở đầu lá hoặc toàn bộ lá, gân lá ở mặt sau bị sưng lên, thì phải báo với cơ quan chuyên môn để kịp thời lấy mẫu phân tích và được hướng dẫn biện pháp xử lý.

+ Nhổ, vùi ngay những cây lúa nghi ngờ bị bệnh để tránh lây lan ra diện rộng và dặm lại cây lúa khỏe khi còn thời vụ;

+ Kiểm tra thấy có rầy phải tiến hành phun thuốc ngay ở ruộng đó và các ruộng xung quanh, đồng thời phải phun cả trên bờ ruộng, mương dẫn nước... Cần sử dụng thuốc BVTV đúng chủng loại theo thời kỳ sinh trưởng của cây lúa.

Ngoài các đối tượng trên, cần chú ý theo dõi bọ trĩ, tuyến trùng, sâu cuốn lá nhỏ, nhện gié... để có biện pháp xử lý kịp thời. Lưu ý: Khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đầu vụ cần ưu tiên các loại thuốc ít ảnh hưởng đến thiên địch và đảm bảo sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng.

Lê Thị Hiền Lương - Trạm Trồng trọt và BVTV liên huyện Vĩnh Linh-Cồn Cỏ